CLUJ-NAPOCA – Dvadeset drugo izdanje Transilvania International Film Festivala održava se od 9. do. 18. lipnja u Cluj-Napoci, drugom najvećem rumunjskom gradu. Jedan od najvažnijih i najvećih istočnoeuropskih filmskih festivala prikazat će 200 filmova iz 45 zemalja u čak 18 programskih sekcija te ugostiti gotovo 1.000 filmskih profesionalaca iz čitavog svijeta.

Festival je otvorila islandsko-njemačko-britanska komedija »Northern Comfort« u režiji islandskog filmaša Hafsteinna Gunnara Sigurðssona, a film je dio velikog programa Nordic Focus s više od 40 filmova iz Norveške, Islanda, Danske, Finske i Švedske. Među ostalima bit će prikazani »Trokut tuge« Rubena Östlunda, prošle godine nagrađen Zlatnom palmom, treća sezona kultne danske fantasy horor serije »Kraljevstvo« Larsa von Triera naslovljena »The Kingdom Exodus« i finska drama »Odjeljak broj 6«, koju potpisuje Juha Kuosmanena, dobitnik Grand Prixa u Cannesu 2021. godine.

Narativna sofisticiranost

U glavnom natjecateljskom programu je 12 naslova, od čega 10 debitantskih. Prvi put za Transilvania Trophy natječe se i jedan moldavski film (drama »Ugljik« u režiji Ioan Borșa), a uz filmove sa svih strana svijeta – od Kanade (drama »Noémie kaže da«), Brazila (crna komedija »Ugljen«) i Irana (drama »Kao riba na mjesecu«) do Finske (humorna drama »Obiteljsko vrijeme«), Nikaragve (triler drama »Nakon ulaska«) i Francuske (triler »Barbari«) – u konkurenciji je i hvaljeni hrvatski film »Stric« u režiji Andrije Mardešića i Davida Kapca s Mikijem Manojlovićem, Ivanon Roščić i Goranom Bogdanom u naslovnim ulogama. »Iako su goruće društvene teme, kao što su klasne razlike, međuetnički sukobi, migracija, uporaba droga, prostitucija itd. neizbježne, redatelji ih ne zlorabe, već ih izlažu s razumijevanjem, balansirano i s narativnom sofisticiranošću«, izjavio je umjetnički direktor TIFF-a Mihai Chirilov komentirajući ovogodišnji izbor filmova u konkurenciji. U natjecateljskom programu dokumentaraca What’s Up, Doc? vidjet ćemo 10 naslova, od klasičnih dokumentarnih narativa do filmova koji brišu tanku granicu između zbilje i fikcije. Osim američkog naslova »Vrane su bijele«, o muslimanu koji odlazi u budistički hram na duhovno putovanje, ostali dokumentarci su europske produkcije. Uz već standardne programe posvećene rumunjskoj i mađarskoj kinematografiji, žanrovskim filmovima (»Full Moon«) i gastro pričama (»Film Food«) itd., TIFF ove godine prikazuje i retrospektive Sidneya Lumeta i Jean-Luca Godarda. Rad jednog od najplodonosnijih američkih filmaša (»12 gnjevnih ljudi«, »Serpico«, »TV mreža«, »Pasje popodne«), koji je radio s najvećim glumačkim imenima kao što su Marlon Brando, Al Pacino, Katharine Hepburn, Sophia Loren, Paul Newman i Henry Fonda, bit će predstavljen kroz šest naslova.

Životna djela

Jedan od prvaka francuskog Novog vala i radikalni filmski kritičar bit će predstavljen s osam naslova, među njima i neki od Godardovih najpoznatijih filmova poput »Do posljednjeg daha«, »Alphaville« i »Ludi Pierrot«. U Cluj-Napocu stižu Oliver Stone, Geoffrey Rush i Timothy Spall, koji će primiti nagrade za životna djela i uspješne svjetske karijere. Kontroverzni američki filmaš i scenarist proslavio se uspješnicama kao što su »Vod«, »Wall Street«, »Rođen 4. srpnja« i »JFK«, a na festivalu će biti prikazan i njegov posljednji (dokumentarni) film »Nuclear Now«, koji se (afirmativno) bavi nuklearnom energijom kao alternativom fosilnim gorivima. Geoffrey Rush proslavio se nastupom u drami »Sjaj«, za koju je nagrađen Oscarom za glavnu mušku ulogu, a pamtimo ga i po filmovima »Elizabeth«, »Krojač iz Paname«, »Frida«, »München«, »Kraljev govor« i serijalu »Pirati s Kariba«. Poznati britanski karakterni glumac Timothy Spall svjetsku je slavu stekao ulogama u hvaljenim filmovima »Topsy-Turvy«, »Mr. Turner«, »Nebo boje vanilije«, »Posljednji samuraj« i »Kraljev govor« te serijalu »Harry Potter«. U bogatom stručnom programu izdvaja se Transilvania Pitch Stop, u kojem se deset projekata u razvoju predstavlja producentima, distributerima, prodajnim agentima, predstavnicima filmskih fondova i ostalim profesionalcima iz filmske industrije. Program je otvoren za projekte iz Rumunjske te susjednih i regionalnih zemalja kao što su Srbija, Bugarska, Gruzija, Moldavija, Grčka, Mađarska, Turska i Ukrajina.