U suradnji Odsjeka za germanistiku i Katedre za translatologiju Filozofskog fakulteta Sveučilišta u Rijeci te Goethe Instituta iz Zagreba u povodu stote obljetnice smrti velikoga Franza Kafke u auli Filozofskog fakulteta otvorena je izložba »Komplett Kafka« koja vodi u jedinstveni svijet velikoga književnika čiji život i djelo i danas golicaju maštu čitatelja.

Izložba koja je sastavljena od dvadeset plakata natpisima i ilustracijama, kao i stripom autora Nicolasa Mahlera u izdanju kuće Literaturhaus Stuttgart, baca dodatno svjetlo na život Franza Kafke.

Dvojezična izložba, na hrvatskom i na njemačkom, tako omogućuje gledatelju da pronikne u svijet književnika, njegovo djelo i njegovu misao, te se još jednom uvjeri zbog čega se njegova djela smatraju iradirajućima.

Strip-biografija kao idealan medij

Da autorova djela valja čitati ne samo kada treba zbog lektire, već i kasnije, jer je tad i pogled na njegova djela potpuno drugačiji, naglasila je uvodno prodekanica za nastavu i studente izv. prof. dr. sc. Barbara Kalebić Maglica, a organizatorica izložbe izv. prof. dr. sc. Petre Žagar-Šoštarić, kazala je da »kroz strip, crteže, Mahler otkriva Kafku ne samo kao pisca proze, već i kao strastvenog crtača«.

I sam Kafka je, ističe, 1913. godine, »s dozom ironije i ponosa, svojoj dugogodišnjoj zaručnici Felice Bauer i sam otkrio svoje umjetničke težnje, naime, da ga crtanje ispunjava više od ičega drugog, pa je i sama izložba, koncipirana kao strip-biografija, idealan medij za refleksiju njegove životne priče«.

– Osim »Preobražaja«/»Preobrazbe«, možda još i »Procesa«, malo je onih koji su se pobliže upoznali s Kafkinim radom i nekim njegovim životnim anegdotama.

Najčešće se Kafka predstavlja u depresivnom, tmurnom kontekstu njegova sukoba s ocem, no zapravo je bio izuzetno aktivan čovjek; bilo bi pretjerano reći da je bio vedar, ali se znao dobro nasmijati, bavio se sportom, svako bi jutro gol vježbao pred prozorom, prkosio bi svim vremenskim uvjetima, a volio se i družiti, između ostalog i s Maxom Brodom.

Upravo on smatra da su Kafkina djela neprevediva jer su interpretacije Kafkina djela beskrajna, smještena u bezimena mračna mjesta nedužnih građana, nerijetko p(r)ozvanih pred nepoznate sudove zbog iracionalnih zbivanja građanske svakodnevice, varljivih realnosti složenih alegorija bez razumnih odgonetki u propitivanju poremećenih ljudskih odnosa u nizu arhetipskih situacija na mjestima poput zatvora, labirinata, beskrajnih prostorija.

Sve je poznato, a toliko nepoznato. Svatko se kao čitatelj prepoznaje na nekom mjestu u Kafkinom prostoru, govori Žagar-Šoštarić te dodaje da se čitatelj, čitajući Kafku, prepoznaje na nekom mjestu u Kafkinom prostoru, poznatom, a nepoznatom u kojem »sve ostaje fragmentirano, nejasno u nejasnim, bezimenim prostorima« – »svugdje si i nigdje, lebdiš, padaš, okrećeš se i nađeš sebe u poslovima i okvirima apsurdne, ako ne i sulude birokracije onda i sada«.

Drugi svezak “Franz Kafka”

Ranije je ove godine u okviru projekta i serijala »Lektira za 21. stoljeće« predstavljen i drugi svezak »Franz Kafka« priređivača prof. dr. sc. Nikole Petkovića s Odsjeka za kulturalna studije, koji okuplja brojne autore iz akademske zajednice koji esejima iz različitih perspektiva, uz metodički dodatak, obrađuju autorovo stvaralaštvo.

Kako je kazao Petković, svezak je nastao iz želje da se nadvladaju oni zadani kruti lektirni okviri, te da se djelo Kafke približi čitatelju, prema ideji otvorenog djela, odnosno Barthesovoj smrti autora, prema kojoj »nema jedne poruke«, već »koliko ima pari očiju, toliko ima i tumačenja djela«.

S obzirom na to i sama knjiga nudi tumačenja Kafke iz različitih očišta, za razliku od ustaljenog obrazovnog jednosmjernog tumačenja temeljenog na krilatici »što je pisac htio reći«.

Prema takvoj otvorenoj interpretaciji, objašnjava dalje, »Kafku se itekako može čitati realno, iz pozicije realizma, ali za to treba imati mnoštvo kreativnih čitatelja«.

Jedan od autora u knjizi, Benjamin Balint, inače vodeći kafkolog, u svome tekstu »Tanke linije Franza Kafke« bavi se upravo autorovim crtežima, pa propitujući granice književnosti ujedno ukazuje na »supstancijalnu vezu između prikazivačke, plastične i narativne umjetnosti«.

Autori tekstova u drugom svesku, knjizi »Franz Kafka«, su Nadežda Čačinovič, Dean Duda, Nenad Ivić, Slaven Jurić, Aleksandar Mijatović, Branko Mijić, Maja Vukušić Zorica, Nikola Petković, Benjamin Balint, Marijan Bobinac, Milka Car, Boris Perić i Petra Žagar Šoštarić, a metodičku obradu potpisuje Helena De Karina.