Jer, »Voditelj« se obraća Trumpovoj Americi. Znamo, dobar dio publike smatra Willa Ferrella jednim od najiritantnijih američkih komičara. Ali takva je i američka ridikulozna (medijska) stvarnost koju Ferrellov junak inkarnira. U drugom nastavku McKayeva komada, njegov seksistički TV univerzum inkarniran u voditelju udarnog TV dnevnika Harrisonu Fordu, minirat će jedna tamnoputa dama (»Oh. Black!«) kao preteča svih onih #MeToo i Time’s Up pokreta. Jer, kad treba promijeniti stvari, žena je ta koja preuzima revolucionarnu ulogu.

Duhovi Trumpove Amerike

Vijesti Rona Burgundyja ne bave se ozbiljnim reportažama, već su fokusirane na mace, psiće i druge kućne ljubimce. Zato će u drugom dijelu McKayeva diptiha, Brian Fantana (Paul Rudd) postati fotograf mačaka. Možda ni McKay nije tada vjerovao da će junakove fotografije u digitaliziranoj YouTube eri postati tako popularne. I dok mase postaju hipnotizirane mačjim i inim digitalnim nestašlucima, svijet će rasturiti neke druge opasnije (političke) zvijeri. Dati publici ono što želi čuti. To je Ronova mantra.

U Americi danas, ali i u ostatku svijeta, to nije postao prihvatljivi fenomen, već pravilo, sublimirano u »fake news« eksploziji. U »Voditelju 2«, Ron Burgundy dobiva opkladu, nudeći ono što publika želi. To je bit »infotainmenta« u kojem se politička debata seli na društvene mreže, skrivena iza nickova. Jer, u liku Rona Burgundyja, njegovim gestama i njegovim riječima, mogu se detektirati duhovi Trumpove Amerike.

Zato je McKayev diptih s TV voditeljem Willom Ferrellom istinski preludij »Čovjeku iz sjene«. Iako bi njegov idealni naziv trebao biti »Čovjek iz srca tame«. To je onaj zloglasni »vice« (potpredsjednik). No, taj isti »vice« može se prevesti i kao »porok«. Jer, Cheneyev mandat u Bushovoj administraciji bio je orgija najgorih mogućih poroka. No definitivni ključ čitavog McKayeva opusa sublimiran je u znamenitom satiričnom YouTube videu u kojem se predizborna debata Trumpa i Hillary sudara s dijalozima iz »Voditelja 2«.

Dobili smo ultimativni klimaks ere remixa i mash upa kao neizostavnih formula »user generated« svijeta, pa i šire. Filma kao logičnog odgovora na autorove »Saturday Night Live« ludorije. Jer, ako je Cheney čovjek iz Bushove sjene, onda je McKay čovjek iz sjene američkog TV nonsensa i njegovih furioznih politički nekorektnih skečeva. U takvoj optici, »Vice« je logični nastavak »Voditelja«.

Primijeniti mehanizme formalne i narativne fragmentacije kroz priču o jednom političkom usponu u sjeni moći koju je orkestrirao Cheney, znači sabotirati retoriku klasičnog holivudskog biopica, igrajući na devijacije i lažne vijesti. One iste koje su politiku čovjeka iz sjene i njegova teama pervertirali do nesuđenih razmjera, ne samo u diskursu prljavog ratnog ambisa, već i onog »unutarnjeg«. Jer, kad bismo se zadržali u sferi Olivera Stonea, McKayev komad bliži je »Rođenim ubojicama« i »Nixonu« nego notornom »W«.

Iako je Cheneyev uspon prije svega vezan za »W« eru. Zato je »Vice« definitivni manifest američke post-komedije u očajničkim pokušajima rasturanja groteskne stvarnosti. One iste koja priziva Mooreov »Fahrenheit 11/9«. Autor nas doduše već na samom početku filma pokušava uvjeriti da je njegova priča istinita, iako je tu tezu teško prihvatiti s obzirom na Cheneyevu notornu tajnovitost, koliko god su autor i njegova ekipa pokušali dati »jebeno sve od sebe« (»we did our fucking best«). Ali McKay želi da ga ozbiljno shvatimo.

Demonski veo

To postaje evidentno već na samom početku filma s likom golfera koji će smireno zamahnuti palicom, ne obazirući se na apokalipsu nekontroliranog požara koji je poharao obližnje šume, udaljene tek par koraka od njegova terena. Naravno, McKay se ne može osloboditi onog karikaturalnog u satiri, sublimiranog u liku zmijolikog i prepotentnog Donalda Rumsfelda (Steve Carell) i šašavog Busha (Sam Rockwell). Ali istinska težina filma, dramaturška i fizička, pripada protetici i šminki gotovo neprepoznatljivog Christiana Balea. Iako autor nije do kraja dešifrirao Cheneyev misterij, čak i kad itekako dobro znamo koga je predstavljao i čije je financijske i ideološke interese promovirao i štitio.

Dovoljan je podatak da su Halliburtonove dionice nakon Cheneya narasle za 500 posto. No, dok je Paolo Sorrentino (šifra: »Il Divo«) sveo bivšeg talijanskog premijera Andreottija na legendu, život McKayeva potpredsjednika Cheneya bio je obavijen demonskim velom birokratskog mraka. Zato se »Vice« može žanrovski promatrati i kao horor koji pokazuje svijet krojen prema parametrima ekonomskih interesnih grupacija, korporacija i ideoloških frakcija. Svijet čiju je povijest prema riječima naratora krojila »moć kraljeva, faraona i diktatora«.

Jer, portretirati Cheneya kao demona, znači udaljiti se od šireg diskursa korumpiranog i kompleksnog sistema u kojem je McKayev akter vukao konce. No autor nas barem podsjeća da efekt Cheneyeve politike nije apstraktan. U isti mah, »Vice« je krajnje wellesovski film. Zamislimo remakea Wellesova »Tajnog dosjea« s Dickom Cheneyem kao Mr Arkadinom, ogoljenim od vlastite fascinacije. Iako »Guardianov« kritičar u njegovu odnosu s kćeri Mary Cheney otkriva tragove »Građanina Kanea« koji će zapaliti svoje sanjke iz djetinjstva, jer je oduvijek mrzio zimske sportove čiji su rekviziti nazvani po cvijeću.

Iako je Cheney najviše volio naftu i vodu. Naftu kao profit, a vodu kao sredstvo za mučenje u tamnicama zloglasnog Abu Ghraiba. Tamnicama koje su popločile put prema Novom Trumpovom Poretku. No dok je za tihog i smirenog Cheneya posao urlanja obavljao Fox TV, sada se urlanjem bavi sam predsjednik u svojim grlatim nastupima.