Pogled Jamesa Wana sveden je na demonsku opsjednutost (filmske) slike, podmuklo skriven u prostoru kuće, špijunirajući što se u njoj zbiva, šćućuren ispod prozora. Za njega je ideja filmskog sequela nešto poput alternativne verzije i paralelne varijante. Preispitati iz različitih kuteva i percepcija ono što nam je već pokazao. Eksplicitno naglasiti prokletstvo vječne zatočenosti u praznoj sobi filmskog žanra. Zato su Wanova »Prizivanja« u odnosu na »Prizivanja 2« ono što je Burtonov »Batman« bio u odnosu na »Batman se vraća«, kad sequel postaje nužnost.

Paralelna dimenzija

Warrenovi su nanovo tu. Izvrsna Vera Farmiga i ništa lošiji Patrick Wilson, neponovljiv dok pjeva Elvisa, tako postaju nešto poput britanske varijante onog što su u Rosenbergovu »Amityville Horroru« bili James Brolin i Margot Kidder. Ali Wan ne zaboravlja na »Egzorcista« i »Poltergeist« koji su bili i ostali odgovorni za sve te silne varijacije u zoni paranormalnog horora. Sada je Wanu potreban puno veći i glomazniji filmski set da bi se njime mogao slobodno kretati, a sumanuta mutacija koja se dogodila jednoj kući u londonskom Enfieldu, pokazuje dokle mogu sezati ambicije autorskog blockbustera.

Ta tipična kuća iz londonskog predgrađa transformirana je u paralelnu dimenziju kojom se Warrenovi kreću kao u nekom avanturističkom filmu koji otvara nove fantastične svjetove. U isti mah, pokret muškarca s kišobranom postaje esencija Wanova totalno hipnotičkog filma. S noževima, demonskim časnim sestrama, križevima okrenutim naopako, mračnim seansama, parapsihologinjama, posterima »Starskyja i Hutcha« na zidu, Clashom u soundtracku (»London Calling«), raskošnim zulufima i drugim accessoireima iz klasične filmske paranormalne ropotarnice sedamdesetih, sve to začinjeno dostatnom dozom »jump scares« užitaka. »Samo što mi srce nije stalo«, kaže samohrana majka Frances O’Connor kad joj u kuću u Enfieldu bane demon, nakon čega na scenu stupaju notorni Warrenovi.

Čin vjere

Iako je Wanov sequel ponešto inferiorniji u odnosu na njegov fini prvi dio, ma koliko on bio potreban, ima nečeg neodoljivog u njegovoj jednostavnosti i elegantnoj patini. Za autora, horor nije eksploatacija već značenje. Zato Wanov komad koristi horor tek kao kostur za još jednu nostalgiju prema britanskim sedamdesetima. Čisti Brexit horor.

Postoje li doista duhovi Enfielda? Ili je sve to samo kolektivna psihoza jedne obitelji koja je odrastala bez oca? Warrenovi dobro znaju da se Zlo može pobijediti samo tako da se rekonstruira i nanovo okupi obitelj, kako bi počela vjerovati u mogućnost Dobra. Samo tada se čvor može rasplesti i borba protiv demona može početi. Ali da bi ta borba bila uspješna, treba se kladiti na osjećaje i vjerovati da pored demona postoje i anđeli. Onaj »čin vjere« koji stalno spominju opsjednutoj Janet, a kojeg je svjestan i sam Wan, dok uranja u ambis nepoznatog.